Fuzzy Logic – Bulanık Mantık

Bulanık Mantık Nedir ?

Bulanık mantık, klasik mantığın bir varlığın gruba üyeliğini doğru veya yanlış olarak değerlendirmesine karşın her varlığa gruba üyelik derecesi vermeye dayalı çalışan bir hesaplama yaklaşımıdır. Üyelik derecelerini 0-1 puan aralığında verir, bazı kaynaklarda siyah ve beyaz dışında arasında gri değerler barındıran hesaplama yaklaşımıdır tanımıyla karşımıza çıkmaktadır. Örneğin klasik mantıka 185cm boy uzunluk sınırı olarak belirtilmişse 184cm false değer alıp uzun boylu değil değeri alırken bulanık mantıka 0.98 oranla uzun boylular grubuna üye şeklinde değer alır (Değer tahminidir hesaplama yapılmamıştır).

Bilinen hiçbir matematiksel model bir kamyonun park yerinden yükleme yerine gidişini kamyonun hareket noktası rastgele seçilebiliyorsa yönetemez. Oysa gerek insan gerekse bulanık mantık sistemleri, kamyon biraz sola dönerse, sen de biraz sağa çevir gibi pratik, ancak kesinlik taşımayan kurallar kullanarak bu doğrusal olmayan kılavuzluk işlemini gerçekleştirebilirler.Bulanık mantık sistemleri kurallarını çoğu zaman uzmanlardan öğrenir. Kuralları belirleyen bir uzman yoksa, uyum sağlama yeteneğine sahip (adaptive) bulanık mantık sistemleri işleyiş kurallarını, insanların gerçek sistemleri nasıl düzenlediklerini gözlemleyerek öğrenir.

Bulanık Mantık Nasıl Çalışır ?

Bulanık mantık, varsayımlara dayanarak çıktıya karar verme kavramı üzerinde çalışır. Setler temelinde çalışır. Her bir set, çıktının olası durumunu tanımlayan bazı değişkenlerini temsil eder. Girişin olası her durumu ve durumun değişme dereceleri, çıkışın tahmin edildiği duruma bağlı olarak kümenin bir parçasıdır.

Bulanık mantığın temelde 7 basamaklı bir algoritması vardır.

1.BASAMAK: Linguistic değişkenler ve koşullar tanımlanır.

2.BASAMAK: Üyelik fonksiyonu oluşturulur.

3.BASAMAK: Kural tabanı oluşturulur.

4.BASAMAK: Crisp(klasik mantık) veri üyelik fonksiyonu kullanılarak bulanık değerlere dönüştürülür.

5.BASAMAK: Kural tabanındaki kurala göre değerlendirilir.

6.BASAMAK: Her kuralın sonucu birleştirilir.

7.BASAMAK: Çıkış değeri bulanık olmayan değere dönüştürülür.

Bulanık Mantık Nerede Kullanılır ?

Bulanık mantık bilgisayar fan kontrolleri, klima kontrolleri, otomatik pilotlu araçların kontrolleri, çamaşır makinesi deterjan oranlamasına kadar her türlü işlemde kullanılabilir. Klinik karar destek sistemlerinde uygulanmasına yönelik akademik çalışmalar mevcuttur.